Nieuwe financiële wegen voor toekomstbestendiger buurten

Hoe maak je buurten toekomstbestendiger? Het antwoord zit niet alleen in goede plannen, maar vooral in slimme samenwerking én integrale financiering. Het Slim*-doorbraakteam Integrale Financiering zoekt naar manieren om budgetten te bundelen en barrières tussen domeinen te doorbreken. Waarom is dit nodig, en hoe pakt het team dit aan? 5 Vragen & Antwoorden over nieuwe financiële wegen voor een toekomstbestendige stad.

1. Wat is integrale financiering?

   Integrale financiering betekent dat je budgetten, belangen en mensen verbindt rondom één plek: de buurt. Je kijkt niet per project, afdeling of domein, maar naar het totaalplaatje. Wat is er nodig om een straat, wijk of buurt gezonder, groener, veiliger én socialer te maken? Het Slim*-doorbraakteam Integrale Financiering onderzoekt hoe publieke én private geldstromen gebundeld kunnen worden. Niet alleen binnen de gemeente, maar juist ook met partners als scholen, zorgverzekeraars, woningcorporaties, bewonersinitiatieven en welzijnsorganisaties. Want iedereen heeft baat bij een goed functionerende buurt – en kan daar iets aan bijdragen.
   
   

2. Hoe ziet de buurt eruit als dit lukt?

   Dan ontstaan buurten waarin investeringen in de buitenruimte tegelijkertijd bijdragen aan gezondheid, veiligheid, klimaatadaptatie en sociale samenhang. Projecten starten sneller op omdat er gezamenlijk wordt geïnvesteerd – niet langer met losse potjes en veel overleg, maar met gedeeld eigenaarschap.Een voorbeeld is de verkenning van een maatschappelijk revolverend fonds: een gezamenlijk fonds waarin partijen investeren en dat – met rente – wordt terugbetaald. Zo kunnen middelen opnieuw worden ingezet. Dit geeft buurten financiële slagkracht, ook voor langetermijndoelen zoals vergroening of het aanpakken van hittestress.
   
   

3. Wat vraagt het om dit echt samen te doen?

   Verandering begint met anders denken én doen. Het vraagt lef om buiten je eigen koker te stappen en samen te werken aan een gezamenlijke opgave. Het Doorbraakteam werkt aan pilots, zoals in Venserpolder (Amsterdam Zuidoost), om sociale en fysieke investeringen te bundelen. Ook onderzoekt het team hoe de cruciale pre-planfase gefinancierd kan worden – de fase waarin ideeën, partnerschappen en vertrouwen ontstaan.
   
   

   Wat helpt daarbij?

   – Vanuit de buurt denken, niet vanuit je eigen domein.
   – Controle loslaten: samenwerken betekent ook samen beslissen.
   – De waarde van andere domeinen herkennen: het fysieke domein denkt in meters en materialen, het sociale domein in mensen en processen. Die werelden verbinden vraagt oefening én erkenning.
   
   

4. Wat kost het als we niets veranderen?

   Als we doorgaan met verkokerd werken, blijven we kansen missen én kosten doorschuiven. Slecht functionerende buurten zorgen voor gezondheidsproblemen, veiligheidsrisico’s en extra onderhoud – en die kosten vallen vaak bij andere domeinen of organisaties. Investeren in leefbaarheid betaalt zich dus dubbel en dwars terug. Door nu slim te financieren, voorkomen we maatschappelijke kosten in de toekomst. Het rendement zit niet alleen in euro’s, maar ook in gezondheid en welzijn van bewoners en sterkere buurtnetwerken. Het huidige systeem is nog sterk verkokerd: planningen, budgetten en besluitvorming sluiten vaak niet op elkaar aan. Daarom zoekt het Doorbraakteam experimenteerruimte in zogeheten Slim*-gebieden – plekken waar patronen doorbroken mogen worden en lessen gedeeld kunnen worden.
   
   

5. Wat kun jij doen?

   Of je nu werkt in beleid, uitvoering of buurtontwikkeling: iedereen is nodig bij deze veranderingen: door samenwerking te stimuleren, verkokering tegen te gaan en ruimte te maken voor integrale oplossingen.
   
   

   Werk je bij de gemeente Amsterdam?

   Kijk hoe jouw afdeling kan aanhaken bij andere domeinen. Denk mee over het slim combineren van budgetten.
   
   

   Ben je partner in een buurt?

   Zoals een school, zorgpartij, welzijnsorganisatie of woningcorporatie? Denk mee over gezamenlijke investeringen en ontwerp mee vanuit jouw perspectief.
   
   

   Wil je leren of bijdragen?

   Meld je aan voor een van de kennissessies van het Slim* doorbraakteam Integrale Financiering:
   Sessie: Meetbare baten van groen
   Sessie: Gebundelde budgetten voor de buurt
   Sessie: Traag geld voor lange termijn waarde
   
   

Op de hoogte blijven of meedoen aan pilots?

Voor vragen of samenwerking kunnen geïnteresseerden contact opnemen met:
Minouche Besters – minouche.besters@stipo.nl
Han Langen – h.langen@amsterdam.nl
Rob Ververs – rob.ververs@waternet.nl