Veel animo voor denken buiten de kaders

Haven-stad, gelegen in het Amsterdamse Westelijk Havengebied, moet zich ontwikkelen van een industrieel havengebied naar een stadswijk met 40 tot 70 duizend woningen. De ontwikkeling van zo’n groot en nieuw woon- en werkgebied brengt tal van kansen met zich mee om duurzaam en vernieuwend te bouwen en ontwikkelen. En dat is ook precies het beeld dat de gemeente Amsterdam voor ogen heeft voor het gebied; de wijk moet aantrekkelijk, hoogstedelijk, bereikbaar en duurzaam worden.

Tijdens de bijeenkomst over Haven-stad in het kader van het WeMakeThe.City festival op 21 juni 2018, dachten deelnemers na over koppelkansen tussen water, energie en afval in Haven-stad. Centraal stond de vraag hoe we de koppelkansen tussen water, energie en afval kunnen aangrijpen in de transitie naar een duurzame stad.

Diversiteit en creativiteit

Wat deze bijeenkomst bijzonder maakte, was de grote diversiteit aan deelnemers. Zowel onderzoekers, bestuurder, beleidsmakers als praktijkvernieuwers waren aanwezig en gingen met elkaar in gesprek. Tijdens de bijeenkomst en de sessies was veel aandacht voor vernieuwing en werden opties onderzocht om ‘boven de grond’ te werken. Dit is een radicaal nieuwe manier van denken waarbij betrokken partijen opties onderzoeken om rioleringen en leidingen niet meer onder de grond te plaatsen, maar op zoek gaan naar (decentrale) alternatieven boven de grond.

Tijdens de sessies viel op dat deelnemers interesse en wilskracht lieten zien om buiten bestaande kaders te denken. Deelnemers overwogen innovatieve ideeën serieus en dachten ze verder uit. Zo werd het idee van een infrastructuurtunnel, waar water en energie boven de grond samen kunnen komen, geopperd en verder uitgedacht. Hierbij stelde een van de deelnemers bijvoorbeeld voor om de combinatie met een zwevend fietspad te maken, om zo optimaal ruimte te benutten.

Out of the box denken

Deze bereidheid om buiten de gevestigde kaders te denken is belangrijk voor het ontstaan en voortbestaan van innovatieve, duurzame ideeën en oplossingen. Opvallend is dat vragen en oplossing niet alleen van ‘onderaf’ komen, maar juist bij de ‘gevestigde orde’ wordt de noodzaak gezien om te vernieuwen in de water- en energiewereld.

Doordat juist sectoren als water en energie afhankelijk zijn van een degelijke infrastructuur en een zekere continuïteit, kan het lastig zijn om te experimenteren met nieuwe, innovatieve vormen van water- en energievoorziening. Immers, zelfs experimenten op kleine schaal vergen vaak niet alleen investeringen maar ook verdeling van verantwoordelijkheden, geduld en bovenal: lef.

Het feit dat er zoveel animo is om buiten gevestigde kaders te denken in het verkennen van koppelkansen tussen water en energie, is niet vanzelfsprekend en moet gekoesterd worden. De bijeenkomst tijdens het WeMakeThe.City festival laat zien dat betrokken partijen in staat zijn om in korte tijd met innovatieve ideeën en visies voor de toekomst te komen; kennis en creativiteit is er dus vollop.

Op naar de toekomst!

De volgende stap in het pakken van koppelkansen tussen water en energie is: hoe komen we nu van de geschetste toekomstbeelden naar een duurzame en circulaire stad? Welke stappen zijn nodig om mooie ideeën en visies ook waar te maken? En hoe organiseren we dit op een goede en vernieuwende manier? Aan deze vragen wordt hard gewerkt binnen het Kennis-actie programma Water. Het feit dat de ‘gevestigde orde’ openstaat voor en werkt aan verandering en vernieuwing, is een grote stap in de goede richting en belooft veel goeds voor een duurzame toekomst.

Door: Ellen Bulten, masterstudent Innovatie en Communicatie WUR; stagiair KWR