Op weg naar versie 3.0: digitalisering van de leergang systeeminnovatie
Voor de camera: Anouk de Wit, organisator van de leergang vanuit Ruimte en Duurzaamheid Amsterdam
De tweede editie van de leergang systeeminnovatie is inmiddels bijna afgerond. Om in de toekomst meer mensen binnen en buiten Amsterdam te ondersteunen bij ‘vernieuwend organiseren’, wordt gewerkt aan digitalisering van de leergang. Want kennis verspreidt zich niet zomaar, is de ervaring van docenten en actieonderzoekers Edith van Ewijk (UvA & TU Delft), Joeri Naus (Vito) en John Grin (UvA).
‘Ik hoop dat steeds meer mensen in aanraking komen met de leergang’, zei Jorine Noordman, adviseur natuurinclusief bouwen van de Gemeente Amsterdam en deelnemer aan de eerste editie van de leergang systeeminnovatie. ‘En dat degenen die de leergang hebben gevolgd anderen als het ware besmetten met deze manier van werken. Dan staan wij niet meer in ons eentje te wapperen met onze vlaggetjes; joehoe we hebben wat geleerd!’
Net als Jorine, zijn deelnemers van de leergang vaak voorlopers binnen de eigen organisatie. Zij realiseren zich dat de gebruikelijke werkwijze niet meer past bij de opgaven waar zij voor staan. Gewapend met nieuwe kennis, inspiratie en energie proberen deze voorlopers de geleerde lessen in de praktijk te brengen om zo transities te versnellen. Het is dan een hele uitdaging om collega’s en leidinggevenden hierin mee te nemen.
Veranderen van regels en routines
Na afloop van de eerste editie, waren voor ons als team Leergang drie opgaven duidelijk: 1) het realiseren van een tweede editie, 2) deze tweede editie dicht op het dagelijks werk van de deelnemers organiseren, en 3) werk maken van het voor grotere groepen ontsluiten van de leergang. Kennis verspreidt zich immers niet makkelijk binnen organisaties maar blijft eerder plakken op de plaatsen waar de kennis is opgedaan. Maar zelfs als deelnemers actief hun kennis delen met hun collega’s, wordt het belang van die nieuwe inzichten niet altijd gezien, of ontbreekt een duidelijk handelingsperspectief (wat kan ik hiermee in mijn eigen werk?). Dat geldt zeker voor systeeminnovatie omdat dit het niveau van individueel leren overstijgt en ook veranderingen van de organisatie en werkprocessen vergt. Het bevragen en veranderen van regels en routines stuit nogal eens op weerstand, vergt extra inspanningen brengt ook onzekerheid met zich mee.
Geleerde lessen verspreiden
Door materiaal van de leergang digitaal vast te leggen en te ontsluiten, willen wij deelnemers aan de leergang extra handvatten bieden bij het werken aan systeeminnovatie en het delen van lessen binnen en buiten de eigen organisatie. De gemeente Amsterdam ziet dat er veel belangstelling is voor de leergang en maakte budget vrij. Maar ook buiten het Amsterdamse is er belangstelling van gemeenten, nutsbedrijven en kennisplatforms. Hoe mooi zou het zijn om met geleerde lessen in Amsterdam ook op andere plekken bij te dragen aan transitie-opgaven? Een laatste reden om de leergang in woord en beeld vast te leggen heeft te maken met onze eigen rol. Onze bijdrage aan de leergang vanuit de Universiteit van Amsterdam (en de TU Delft) wordt vanuit maar liefst twee onderzoeksprogramma’s van de Nederlandse Organisatie van Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) ondersteund: TransB en Stepping Out. Dit betekent dat we als actieonderzoekers relatief veel tijd in de leergang kunnen steken, maar ook dat die tijd eindig is. Als ontwikkelaars en trainers zijn we ons bewust van de beperkingen van onze eigen inzet.
Op naar leergang 3.0
Inmiddels is de tweede editie van de leergang bijna afgerond: onze eerste opgave is dus gelukt. Deze editie sloot daarbij aan op drie casussen van het Integraal Gebiedsplan (IGP): Wallengebied, Haven-Stad en Bloemenbuurt. We durven dus wel te stellen dat aan de tweede opgave, om er een ‘on the job training’ van te maken, ook is voldaan. Aan de derde opgave, het ontsluiten van materiaal voor grotere groepen, wordt volop gewerkt. Filmmaker Lourens Lente legde de vijf sessies van de leergang vast, en nam korte clips op om deze voor de digitale deelnemer in te leiden. Met een breder team werken we nu verder aan de inhoud en vormgeving van de digitale leergang. Op naar een leergang 3.0.
Heb je interesse in de online leergang? Registreer je alvast via info@koppelkansen.nu
We nodigen je uit zodra het materiaal online beschikbaar is!