IGP casusgebied Haven-Stad
Kansen én ruimte vinden in een integrale aanpak
Casus in het kort
Periode
2022 - heden
Samenwerking
Gemeente Amsterdam (R&D, V&OR, IB), Waternet, Liander, TU-Delft en de UvA
Bilateraal: Gasunie, Tennet, Telecombedrijven en het Havenbedrijf
Koppelkans
Efficiency en effectiviteit door integrale samenwerking bij de ontwikkeling van het gebiedsplan. Ruimtewinning voor complexe opgaven in de ondergrond.
Eind 2022 is met een publieke kick-off een succesvolle start gemaakt met het ontwikkeltraject Integraal Gebiedsplan Haven-Stad. In het huidige industriegebied tussen Sloterdijk, het Westerpark en in Noord het Cornelis Douwesterrein en de Noorder IJ-plas realiseert Amsterdam de komende jaren de nodige uitbreidingen van de stad. In de hier te verrijzen woon-werkwijken dienen 70.000 huishoudens en 58.000 arbeidsplaatsen te worden gehuisvest. Het oude havengebied zal zo worden getransformeerd tot een ware stad binnen de stad: Haven-Stad.
De ambitieuze uitbreidingsplannen brengen even grote uitdagingen in de openbare ruimte met zich mee in de 12 deelgebieden ten westen en noordwesten van het centrum waarin de ontwikkelingen gefaseerd plaatsvinden. Want al deze huishoudens en de bedrijven dienen natuurlijk te worden aangesloten op gemoderniseerde infrastructuur en voorzieningen.
Integrale gebiedsontwikkeling
De complexe opgaven en uitdagingen in de ondergrond worden door de, in Koppelkansen samenwerkende partijen gefaseerd en methodisch ontwikkeld aan de hand van een Integraal Gebiedsplan (IGP). Afstemming van verschillende opgaven vindt in de gangbare manier van werken vaak pas laat in het proces én te sectoraal plaats. Hierdoor blijft er doorgaans onvoldoende ruimte voor een integrale afweging tussen bijv. de aanleg van kabels en leidingen en andere ruimtevragende functies, zoals groeiplaatsen voor bomen of klimaatadaptatiemaatregelen. Het doel van het IGP Haven-Stad is om gezamenlijk met belanghebbende partijen inzicht te krijgen in knelpunten, koppelkansen en draagvlak voor oplossingsrichtingen. En daarnaast, om voor de inrichting van de ondergrond ruimte te creëren.
De belanghebbende partijen (Gemeente Amsterdam (R&D, V&OR, IB), Waternet, Liander) werken daartoe samen met ondersteuning van transitiewetenschappers van de TU-Delft en de UvA. Daarnaast worden allerlei belanghebbende partijen bilateraal aangehaakt bij de ontwikkeling van het IGP, zoals Gasunie, telecombedrijven en Tennet. Ook het Havenbedrijf is betrokken, als agendalid.
Actuele ontwikkelingsfocus
De ambitie is om in een iteratief proces met de samenwerkende partijen de (nog te inventariseren) knelpunten en raakvlakken aan te wenden voor het vinden van structurele oplossingen; het verzilveren van koppelkansen. Dit jaar ligt de focus van het kernteam op het ontwikkelen van de eerste fase van de IGP-aanpak: de informatie- en analysefase waarin de opgaven en ambities worden beoordeeld en afgewogen.
Meer weten?
Heb je een case en ben je geïnteresseerd in de innovatieve werkwijzen die in Koppelkansen worden ontwikkeld? We komen graag met je in contact!
Dick van Male
Teamlid (Alliander)
"De grootste kans is mijn inziens dat het mogelijk is om anders te ontwerpen, zonder af te wijken van de interne beleidsregels van alle partijen. Door de ondergrond anders in te richten, ontstaat er veel meer ruimte. Hiervoor is het van belang dat een breed gedragen en gedeeld afwegingskader wordt bepaald wat de (impliciete) keuzes in kaart brengt en daarmee de partijen de ruimte geeft om onderbouwd en verklaarbaar een ander ontwerp te kiezen."
Hoe verkent het team knelpunten en raakvlakken in de opgaven?
Dat gebeurt concreet aan de hand van de ontwikkeling van drie 'producten' waarin opgaven als voorzieningen voor energie- en nutspartijen, blauw- en groen-structuren, en type verharding, centraal staan. Ofwel: daar waar de opgaven in boven- en ondergrond elkaar raken.
Identificatie van systeemopties
De verschillende mogelijke systeemopties worden door de samenwerkende partijen integraal gedeeld, en overwogen hoe combinaties van opties kunnen leiden tot optimalisatie en efficiency.
Inventarisatie & analyse van de ruimtelijke impact
Het 'uitpuzzelen' van de mogelijkheden om opgaven op een dusdanige manier te combineren zodat dat de impact in de openbare ruimte minimaal is en verstoringen zo kort mogelijk duren.
Voor één profiel een ontwerp-verkenning openbare ruimte
Het integreren van de bepalingen in het gebied tot één geunificeerd profiel waarvoor een ontwerp-verkenning openbare ruimte kan worden gedaan.
Wat is hiervoor nodig?
Om inzicht te kunnen krijgen in knelpunten en koppelkansen, is het allereerst belangrijk de samenwerking tussen de betrokken partijen in een vroeg stadium te starten. Als daarna de (eigen) perspectieven open en interactief met elkaar worden gedeeld, ontstaat er een grond waarop de samenwerking goed uit de startblokken kan komen. Concreet betekent dit: elkaar in een gemethodiseerde serie integrale samenwerkingssessies inzicht geven in de mogelijke systeemopties (van de verschillende opgaven), alsook de criteria op basis waarvan organisaties hun keuze kunnen maken. Tijdens de innovatieontwikkelingen in het koppelkansen-traject hebben we ervaren dat de helderheid hierover tussen partijen de oplossingsruimte aanzienlijk vergroot. In deze grotere oplossingsruimte kunnen vervolgens meer effectiviteit en efficiencykansen worden ontsloten.
Praktijkverhalen
Team Integraal Gebiedsplan Bloemenbuurt legt stevige basis voor plan van aanpak
Wirin Kandhai (projectmanager Amsterdam) en Liselot van der Knaap (omgevingsmanager Amsterdam) zijn aanjagers van de samenwerking in het casusgebied Bloemenbuurt. De afgelopen maanden zijn flinke…
Lees verder
Ontwerpverkenning neemt drempels weg in samenwerking Haven-Stad
Het Amsterdamse havengebied is tussen nu en 2050 onderwerp van een ingrijpende transformatie naar hoogstedelijk gebied. Onder de noemer Haven-Stad is het een van de…
Lees verder
Reflectie-in-actie in het Integrale Gebiedsplan
Koppelkansen komen tot stand in een iteratief proces, waarin steeds momenten zijn waarop je samen reflecteert op inhoud en proces, en bijstelt. De opbrengst en…
Lees verder
Team Integraal Gebiedsplan Bloemenbuurt legt stevige basis voor plan van aanpak
Wirin Kandhai (projectmanager Amsterdam) en Liselot van der Knaap (omgevingsmanager Amsterdam) zijn aanjagers van de samenwerking in het casusgebied Bloemenbuurt. De afgelopen maanden zijn flinke…
Lees verder
Ontwerpverkenning neemt drempels weg in samenwerking Haven-Stad
Het Amsterdamse havengebied is tussen nu en 2050 onderwerp van een ingrijpende transformatie naar hoogstedelijk gebied. Onder de noemer Haven-Stad is het een van de…
Lees verder
Reflectie-in-actie in het Integrale Gebiedsplan
Koppelkansen komen tot stand in een iteratief proces, waarin steeds momenten zijn waarop je samen reflecteert op inhoud en proces, en bijstelt. De opbrengst en…
Lees verder
‘Voed onze ontwikkelagenda voor organisatieverandering’
‘Het IGP is begonnen als een theoretisch idee. Inmiddels zijn we ook aan het ontdekken hoe het ons kan helpen de huidige manier van werken…
Lees verder
IGP Leergang systeeminnovatie van start
In april 2023 is de tweede editie van de leergang systeeminnovatie gestart. Het is een ‘on the job’ leertraject dat aansluit bij het Integraal Gebiedsplan…
Lees verder
Koppelkansen ontwikkelt afwegingskader voor IGP
Stakeholders die samenwerken aan een Integraal Gebiedsplan, lopen in elk traject aan tegen de vragen: welke opgaves nemen we (niet) mee? Welke scenario’s en/of straatprofielen…
Lees verderSluit je aan bij het Koppelkansen netwerk!
We nodigen je uit om met ons mee te werken aan een toekomstbestendige stad. Sluit je aan bij dit netwerk: draag actief bij, of verrijk je kennis en ontvang regelmatig updates en uitnodigingen voor events.