Dynamische Leeragenda

Figuur 1: Voorbeeld van een belemmering die wordt omgezet naar een tweede-orde leervraag (Van Mierlo et al., 2010)

Klik op de afbeelding om deze te vergroten

Nut en ondersteuning Meervoudige Waardecreatie

Een dynamische leeragenda is een verdiepende actiepuntenlijst. Het geeft richting aan een project, en zorgt ervoor dat 'leren en veranderen' integraal onderdeel zijn van het project.

Stappen Dynamische Leeragenda

  1. Noteer welke belemmeringen, dilemma’s en uitdagingen deelnemers in het project tegenkomen. Zet deze uitdagingen om in zogenaamde ‘tweede-orde leervragen’; d.w.z. vragen die reflecteren op bestaande manieren van denken, werken en organseren, als ook het eigen denken en handelen (zie voorbeeld in Figuur 1).
  2. Zet de dynamische leeragenda in tijdens en/of na bijeenkomsten, in overleg met de projectleider of projectgroep. Stel (gezamenlijk) nieuwe leervragen op, herformuleer bestaande leervragen, en verwijder opgeloste vragen. Bepaal samen welke acties ondernomen worden om leervragen te verhelderen of op te lossen, en evalueer de uitwerking van deze acties.
  3. Leervragen die langer op de agenda blijven staan, vereisen extra aandacht. Doe verdiepend onderzoek of beleg een speciale sessie om het probleem verder te doorgronden. Voor gericht actie op systemische knelpunten, zie wezenlijke winstpunten aanpak.

Gebruik meervoudige waardecreatie

De dynamische leeragenda is niet expliciet gericht op meervoudige waardecreatie, maar kan relatief eenvoudig op deze thematiek worden toegespitst: Welke belemmeringen en dilemma’s zitten meervoudige waardecreatie in de weg?

  • Het hanteren van een dynamische leeragenda vereist kennis van systeem-innovatie. Het is belangrijk om deze kennis te koppelen aan het perspectief van de deelnemers, door systemische uitdagingen te verwoorden in de taal en werkelijkheid van de deelnemers.
  • Ook enige kennis van gesprekstechniek is wenselijk. Dit o.a. om ervoor te zorgen dat belemmerende omgevingsfactoren niet langer worden gezien als eigenschappen van een extern systeem, maar als aangrijpingspunten voor het eigen denken en handelen.

Achtergrond

De dynamische leeragenda is onderdeel van Reflexieve Monitoring in Actie, een handboek voor het monitoren van systeeminnovatieve projecten samengesteld door Wageningen Universiteit en de Vrije Universiteit Amsterdam.

Voorbeeldcase

De dynamische leeragenda wordt toegepast in het interbestuurlijk programma Vitaal Platteland. In dit programma werken Rijk, provincies, gemeenten, waterschappen en maatschappelijke partijen aan een samenhangende, gebiedsspecifieke benadering van onder meer landbouw, natuur, milieu, kwaliteit van leefomgeving en water.

Meer Informatie