Bruggen & Kademuren: van Prototype tot Schaal
Hoe breng je koppelkansen van prototype tot toepassing op schaal?
De komende jaren komt er op het Amsterdamse centrumgebied een stapeling van opgaven af: in de historische bouw moeten bruggen en kademuren ingrijpend worden hersteld, infrastructuur in de ondergrond worden uitgebreid om de toegenomen behoefte aan energie en faciliteiten in te vullen, en het gebied worden vergroend en klimaatbestendig gemaakt.
Het ontwikkelingsprogramma Bruggen & Kademuren (PBK) biedt een mooie context voor het realiseren van koppelkansen. Want daarin speelt de vraag hoe we de oude binnenstad met al haar grachten en waterwegen toekomstbestendig maken, terwijl we tegelijkertijd behouden wat karakteristiek en van historische waarde is. De zeer complex geworden opgaven kunnen niet worden volbracht zonder (systeem)innovaties; zonder het ontwikkelen en ontwerpen van nieuwe werkwijzen en technische innovaties, die tot wasdom worden gebracht tot schaalbare toepassingen.
Door co-creatie kansen vinden in een complexe opgave
In de eerste fase van het PBK (2019-2021) heeft Koppelkansen samen met bewoners en ondernemers veel potentiële oplossingen verkend voor de uitdagingen die de opgave in de binnenstad bevat. Daarbij inventariseerden we vooral welke systeembarrières de betrokken partijen ervaren, en die de implementatie van kansrijke oplossingen in de weg staan. Het team Gracht van de Toekomst heeft de koppelkansen die in het proces zijn gedefinieerd, vervolgens vertaald naar productbladen.
Van prototype naar implementatie
Momenteel worden de meest kansrijke koppelkansen in de 'proeftuinen' van het Programma Bruggen & Kademuren verder ontwikkeld voor toepassing. Denk bijvoorbeeld aan een kademuur waarin een leidingkoker wordt verzonken met waterberging, warmtewinning, en uitsparingen voor bijvoorbeeld laadpunten. Het huidige team bouwt met een Werkplan Prototypen aan de ontwikkeling van dit soort innovatieve oplossingen.
Het Kansenboek ontvangen?
Wil je het Kansenboek Gracht van de Toekomst ontvangen? Download hier de uitgave in PDF-formaat.
Inzichten uit de praktijk
Op deze plaats delen we onze inzichten uit het innovatieproces. Met betrekking tot het onderwerp Prototyping, formuleren we die inzichten in een aantal uitdagingen aan het praktijkveld:
Durf het gangbare los te laten
Durf het gangbare los te laten
Eén van de 'harde noten' om voor systeemtransitie te kraken is dat er niet alleen nieuwe arrangementen zullen moeten worden ontwikkeld en geadopteerd, maar dat ook oude structuren, routines, gewoontes, manieren van denken, regels en arrangementen zullen moeten worden doorbroken. Transitie gaat dus gepaard met durven loslaten. Niet omdat het oude bekende ‘fout’ was, of omdat we het verkeerd aanpakten, maar omdat er nu, in het licht van de toegenomen complexiteit van de opgaven, iets anders nodig is.
Beschouw de factor tijd op een andere manier, maar bewaak de totaal beschikbare tijd
Er is een spanningsveld tussen de urgentie van de opgave en de factor tijd in een creatieproces. Door vraagstukken te verbinden, wordt het tijdelijk ingewikkelder, en bestaat het risico van vastloop momenten in de projectvoortgang. We zien in onze praktijktoepassing van het innovatieproces dat het benutten van koppelkansen om een grotere gerealiseerde waarde te 'verzilveren', de uitdaging bevat om de planning te bewaken. En daarnaast, om met de betrokkenen tot een herverdeling van de kosten te komen die volgt uit het feit dat kosten in een ander werkproces ook op andere plekken ontstaan dan we gewend zijn.
Richt je op innovatieve oplossingen die meervoudig kunnen worden toegepast
Koppelkansen moeten breed toepasbaar zijn (schaalbaar) en niet slechts een 'one-off' op één locatie in de binnenstad. Uiteindelijk kan het benutten van koppelkansen voor de hele integrale keten goedkoper worden, mits de concrete oplossingen die ervoor moeten worden ontwikkeld schaalbaar zijn. Ook betekent het vraagstuk van kostenefficiency voor de individuele samenwerkingspartners dat er goede afspraken moeten worden gemaakt over de rollen in de samenwerking, en over een gezamenlijke portemonnee waarin budgetten gedeeld worden.
Meer weten?
Heb je een case en ben je geïnteresseerd in de innovatieve werkwijzen die in Koppelkansen worden ontwikkeld? We komen graag met je in contact!
Onze experts in het Programma Bruggen & Kademuren
Laura Hakvoort
Ivan Erkelens
Praktijkverhalen
Programma Bruggen & Kademuren
Kansenboek Gracht van de Toekomst is nu al méér dan een boek
Op 23 november is het Kansenboek Gracht van de Toekomst enthousiast ontvangen door de directeuren, Ivo Visser (PBK), Jean-Paul Rocour (Stedelijk Beheer, V&OR), Huibert Baud…
Lees verder
‘Uiteindelijk kan iedere partner de vruchten plukken van koppelkansen’
Hoe kom je van een lappendeken aan opgaven, sturingen en budgetten tot integraal werken – mét de nodige vaart en resultaatgerichtheid? Directielid Annemarij Kooistra ziet…
Lees verder
Duidelijke afspraken over koppelkansen in werkplan Prototypen
Het directeurenoverleg heeft ingestemd met het werkplan Prototypen kademuren en bruggen. Dit project bouwt voort op het werk van de Koppelkansen-projectgroep Gracht van de Toekomst,…
Lees verder
Gracht van de Toekomst: Op zoek naar inspirerende toekomstbeelden voor de Amsterdamse binnenstad
“Beschrijf in maximaal 1 A4 hoe het leven van persoon X eruit ziet (dit kun je zelf zijn over 30 jaar, of juist je kleinkind!), die…
Lees verder
Verduurzamen in de binnenstad van Amsterdam: Opgaven & koppelkansen 9 Straatjes in beeld
Het verduurzamen van stedelijk gebied is geen sinecure. Invulling geven aan ambities omtrent circulariteit, klimaatbestendigheid en duurzame energie vereist flinke hoeveelheden tijd, aandacht, geld en…
Lees verder
‘Gracht van de Toekomst’ Sessie II: Van kernwaarden en opgaven richting schetsontwerp
Op woensdag 5 juni vond de tweede sessie van de ‘Gracht van de Toekomst’ plaats in de Universiteitsbibliotheek van Amsterdam. De sessie is onderdeel van…
Lees verder
‘Gracht van de Toekomst’ Sessie I: Waardenkaarten maken met bewoners en ondernemers
Wat is waardevol in het gebied van de 9 Straatjes? Welke knelpunten zijn er? En waar liggen de kansen? Er komen grote en complexe opgaven…
Lees verder
Koppelkansen: Lessen uit 1ste co-creatie sessie De 9 Straatjes
“Leuk, maar uiterst complex” Deze typering zou op allerlei zaken van toepassing kunnen zijn, maar is bij uitstek geschikt om de opgave te omschrijven waar…
Lees verderSluit je aan bij het netwerk!
We nodigen je uit om met ons mee te werken aan een toekomstbestendige stad. Sluit je aan bij dit netwerk: draag actief bij, of verrijk je kennis en ontvang regelmatig updates en uitnodigingen voor events.